فهرست مطالب
در عکاسی مهم ترین مسئله نور است و اگر بخواهیم کلمه عکس را واژه شناسی کنیم در اصل، این کلمه به معنای نقاشی نور است. برای این که بتوانیم تصویر خوبی را عکس برداری کنیم باید کیفیت نور مناسبی داشته باشیم و میزان نوری را که به سطوح حساس به نور می تابد را کنترل کنیم. در این مقاله سعی می کنیم مثلث نوردهی در عکاسی را برای شما به زبان ساده تشریح کنیم.
مثلث نوردهی چیست؟
دیافراگم، سرعت شاتر و ISO سه ضلع مثلث نوردهی را تشکیل می دهند. همکاری این سه مورد با یکدیگر باعث می شود خروجی شما بی نقص باشد و عکس به درستی در معرض دید قرار بگیرد. اگر یکی از این سه مورد تغییر کند باید حداقل یکی دیگر از آن ها نیز تغییر کند تا نوردهی صحیح اتفاق بیفتد. دیافراگم می تواند عمق میدان را کنترل کند، سرعت شاتر در عکاسی به شما کمک می کند تا از سوژه های متحرک تصویربرداری کنید و به کمک ISO می توانید نویز های موجود در تصویر را کم یا زیاد کنید.
نور
به میزان نوری که روی سطح حساس به نور دوربین می افتد، نوردهی می گویند. نور می تواند نور طبیعی یا نور مصنوعی باشد. اما هر چه باشد آن چه که سوژه شما را روشن می کند، قابل اندازه گیری است.
میزان نور به چند عامل: شدت و روشنایی نور، مدت زمان، تغییرات نور، فاصله بین منبع نور و سوژه بستگی دارد. مباحث مربوط به نور و کیفیت نور در عکاسی جذابیت خاصی دارد چون طبق قوانین فیزیک عمل می کند. اکنون به بررسی کوتاهی از این عوامل می پردازیم.
۱- شدت و روشنایی نور
منبع نور، تعداد زیادی فوتون ساطع می کند و هر چقدر تعداد فوتون های ساطع شده از منبع نور و یا تعداد فوتون های منعکس شده از جسمی، بیشتر باشد، میزان روشنایی نور نیز بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر عکسی که تاریک است در معرض تعداد فوتون های کمی قرار گرفته است.
۲-مدت زمان
اگر بتوانید مدت زمانی که نور از یک منبع نوری ساطع می شود را افزایش بدهید، می توانید تعداد فوتون هایی که توسط دوربین جمع آوری می شود را افزایش دهید.
۳-اصلاحات و تغییرات نور
وسایل زیادی وجود دارند که به شما کمک می کنند تا میزان نور و شکل گیری آن را کنترل کنید. به عنوان مثال شما قادر نیستید نور خورشید را کم کنید اما ابرها در این کم کردن نور خورشید به شما کمک می کنند و یا این که می توانید سایه ایجاد کنید. شما می توانید به کمک بازتابنده ها، پخش کننده ها و خیلی وسایل دیگر، میزان نور را تغییر دهید.
۴- فاصله بین منبع نور و سوژه
هر چقدر به منبع نور نزدیک تر باشید، می توانید تعداد فوتون های بیشتری را با دوربین دریافت کنید. حال اگر فاصله خود از منبع نور را دو برابر کنید میزان نور دریافتی شما به یک چهارم کاهش می یابد. زیرا نور هنگام ساطع شدن از منبع خود، گسترش می یابد. به همین دلیل است که لامپی در فاصله ۵ متری شما چهار برابر روشن تر از فاصله ۱۰ متری شما خواهد بود.
سرعت شاتر
به مدت زمانی که نور اجازه دارد تا به سنسور دوربین ضربه بزند، سرعت شاتر می گویند که در ثانیه اندازه گیری می شود. شاید بتوان گفت در بین عوامل مثلث نوردهی، سرعت شاتر درک راحت تری دارد. اگر قصد دارید میزان نور را دو برابر کنید باید طول نوردهی را دو برابر کنید. مثلا اگر سرعت شاتر خود را از یک شصتم ثانیه به یک سی ام ثانیه تغییر دهید، نور بیشتر می شود؛ زیرا شاتر به میزان دو برابر بیشتر باز خواهد شد.
دیافراگم
به اندازه سوراخی که بر لنز قرار دارد و به شکل دایره است و در برابر نور قرار می گیرد، دیافراگم دوربین عکاسی می گویند. طبیعی است که هر چقدر سوراخ بزرگتر باشد نور بیشتری حسگر دوربین می رسد. پس اگر مساحت دهانه را دو برابر کنید میزان نور نیز دو برابر افزایش خواهد یافت و اگر مساحت دهانه را نصف کنید، میزان نور دریافتی نصف خواهد شد.
درک تغییرات دیافراگم ممکن است نیازمند دانش ریاضی باشد و شاید این مسئله برای خیلی از شما خیلی خوشایند نباشد. در این جا اصطلاحی داریم به نام f-stop نسبتی است که به اندازه دهانه مربوط می شود. اگر فاصله کانونی را بر f-stop تقسیم کنیم، قطر دیافراگم به دست خواهد آمد. پس یعنی اندازه f-stop با قطر دیافراگم رابطه عکس دارد؛ زیرا در این تقسیم اگر f-stop عدد بزرگی باشد، قطر دیافراگم کم خواهد بود و اگر با همان اندازه فاصله کانونی، f-stop عدد کوچکی باشد قطر دیافراگم زیاد می شود و هر چقدر قطر دیافراگم بیشتر باشد نور بیشتر به سنسور می رسد.
ISO
آخرین متغیر در مثلث نوردهی، ایزو نام دارد. ایزو کارکرد پیچیده ای دارد، اما اگر به صورت ساده بخواهیم آن را معرفی کنیم می توانیم آن را حساسیت سنسور دیجیتال بدانیم. هر چقدر ISO زیاد باشد یعنی سنسور برای تابش صحیح به جمع آوری نور کافی نیازی ندارد و ISO های پایین یعنی سنسور برای ایجاد نوردهی باید نور بیشتری جمع کند. درک ISO مانند سرعت شاتر کار آسانی است. ISO دو برابر شود قرار گرفتن در معرض نور افزایش می یابد و همین طور بالعکس.
منظور از توقف چیست؟
شاید شنیده باشید یا کسی به شما گفته است که میزان قرار گرفتن در معرض نور را چند توقف افزایش بده. به دو برابر شدن یا نصف شدن نوری که نوردهی را ایجاد می کند، توقف می گویند. با تغییرسرعت شاتر، دیافراگم و ISO می توانیم توقف را اضافه یا کم کنیم.
ترکیب سه متغیر
برای آن که عکاسی را به نحو صحیح انجام دهید باید طبق مسائل ریاضی، نوردهی صحیحی داشته باشید. ما در این مقاله به تعریف سه متغیر مثلث نوردهی در عکاسی پرداختیم. اما باید بدانید که ترکیب آن ها با یکدیگر صدها حالت مختلف را برای عکاسی شما ایجاد می کند و نوردهی متفاوتی را به شما می دهد. برای انتخاب هر کدام از این حالت ها شما بر اساس هدف خود از عکاسی و سبکی که دارید، عمل می کنید.
در مثلث نوردهی در عکاسی، اگر یکی از متغیر ها تغییر کند باید دو متغیر بعدی بر عکس آن تغییر کند به عنوان مثال اگر سرعت شاتر را دو برابر کردید، باید به همان میزان دیافراگم و ISO را کاهش دهید.